Werken met trauma waar je geen herinnering aan hebt. Hoe doe je dat dan?

Een verhaal uit de kinesiologie praktijk. Dit verhaal is met goedkeuring van Marian gepubliceerd.

81 is Marian als ze bij mij in de praktijk komt. Ze kampt al nagenoeg haar hele leven met depressieve gedachten. Er zijn dagen dat ze haar bed niet uit wil. Medicatie bracht geen verlichting en eerdere therapieën ook niet genoeg. ‘Kun jij wat voor mij betekenen?’ Want ondanks dat ze zich niet kan herinneren dat ze zich ooit goed voelde, accepteert ze haar situatie niet en wil Marian verandering. Op papier heeft ze namelijk niets te klagen. Ze laat de omgeving nauwelijks iets merken. Maar ze voelt zich gewoonweg niet goed.

Ik antwoord oprecht dat ik dat niet van tevoren weet, maar ik wil graag met haar kijken of we dat loodzware gevoel kunnen verlichten. Weken worden maanden. Ík merk verandering, maar Marian voelt het zelf niet. Er zit een blokkade ter hoogte van haar keel. Daar stoppen de gevoelens. Ze kan ook niet bij haar gevoel van houden van.

In de maanden dat we samen werken, vertelt Marian dat ze Joods is, geboren in 1942. Als baby werden haar vader, broer en zus opgepakt en gedeporteerd. Haar moeder vluchtte met de overige kinderen. In een reflex heeft Marians moeder haar geprobeerd te smoren toen zij geluid maakte, de Duitsers mochten haar gehuil niet horen. Zij was toen nog niet eens 1 jaar oud.

Die gebeurtenis is waarschijnlijk het begin van Marians overleving reactie geweest. We komen overtuigingen tegen als: ‘Van wie ik hou gaat toch dood’, ‘Ik verdien het niet om te leven’, ‘Het is niet veilig om Marian te zijn’. Deze zijn ontstaan in het prille begin van haar leven en vertalen zich door naar het heden. Marian saboteert zichzelf hier onbewust mee. Ze durft niet van mensen te houden. Ze staat het zichzelf niet toe gelukkig te zijn.

Daarmee is zij wel een stuk van zichzelf kwijt geraakt. Ze weet niet wie ze is. Wat ze leuk vindt. Wat is nu de zin van het leven? Wat maakt het leven nu de moeite waard?

Marian heeft logischerwijs geen herinneringen aan de oorlog. Zij was nog te klein. Maar haar lijf heeft wél alles meegemaakt. Dáár liggen de herinneringen opgeslagen. Haar lijf heeft conclusies getrokken en is in de overlevingsstand gegaan. Haar lijf is continu bezig te scannen of de omgeving en de mensen om haar heen, veilig zijn. Want eigenlijk vertrouwt Marian niemand. Zelfs haar moeder bleek haar in een onveilige situatie te kunnen brengen. Dat maakt Marian heel eenzaam, erg angstig en ontzettend vermoeid.

Je overlevingssysteem kan niet logisch nadenken, elke situatie die alleen maar op het eerder gedetecteerde gevaar líjkt, laat het interne alarm afgaan. Bij Marian, sloeg dit alarm om de haverklap aan. Dag in, dag uit, wel 80 jaar lang. Door keer op keer rust aan te brengen in Marians overlevingssysteem, (bijvoorbeeld de amygdala met acupressuur te kalmeren), halen we steeds een laag stress weg.

Op een dag komt Marian op afspraak en vertelt dat het zware gevoel er niet meer is. Ze durft het nauwelijks te geloven. We weten dit gevoel te consolideren. Marian heeft nog meer wensen om aan te werken, maar ze komt inmiddels minder frequent. Zo komt Marian steeds een stapje dichter bij zichzelf en laat ik haar steeds een beetje meer los.